TRAVMA ARAŞTIRMALARI

09 Ekim 2023

Doğal afet, salgın hastalıklar, savaş, terör saldırıları, göç gibi travmatik olaylar yaşanılan yüzyılın en önemli sorunları arasında yer almakta ve çok sayıda insanı etkileyerek sadece bireysel değil toplumsal seviyede de sorunlara yol açmaktadır. Ekonomik problemler, politik karmaşa, sosyal hayatın akışında bozulma, sağlık kurumlarının ve sosyal kaynakların zarar görmesi, fiziksel ve psikolojik sağlığın bozulması kitlesel travmalar sonrası yaşanabilecek sorunlardır. Bunların yanı sıra; şiddet, taciz ve istismar, trafik kazaları, beklenmedik ölümler veya hastalıklarla ilişkili kayıplar bireylerin başa çıkma becerilerini aşacak düzeyde etki yaratabilmektedir. Yaşanan travmatik deneyimler kişilerde yalnız Travma Sonrası Stres Bozukluğu değil, depresyon, odaklanma güçlükleri, uyku bozukluğu, sosyal izolasyon, intihar, alkol madde kullanımı gibi sonuçlara da neden olabilmektedir. Tüm bu olumsuz deneyimlerin psikolojik bozukluğa yatkınlık oluşturabilmesi, kişilerarası ilişkilerde ve işlevsellikte bozulmaya neden olması gibi uzun dönemli etkileri bu alanda yapılabilecek araştırmalar için ilgi odağı oluşturmaktadır.
Bu program kapsamında travmatik deneyimler ile psikopatoloji arasındaki ilişkiye ve travmatik deneyimin nörobiyolojik yansımalarına ilişkin araştırmaların yapılması, travmatik deneyimin kısa ve uzun dönem etkilerine yönelik müdahale modellerinin geliştirilmesi, uygulanması, etkinliğinin araştırılması ve izleminin yapılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda amaçlanan çalışma alanları şunlardır:
Travmatik olay sonrası psikopatoloji gelişiminde rol oynayan risk faktörlerinin ve koruyucu faktörlerin belirlenmesi, önleyici müdahalelerin geliştirilmesi
Afet durumlarında harekete geçirilmek üzere ‘Afet Psikososyal Destek Programı’nın oluşturulması
Damgalanma kaygısı ya da utanç gibi faktörlerin etkisi ile psikoterapiye başvurma oranı daha düşük olan dezavantajlı gruplara (cinsel travma mağdurları, emniyet mensupları, askerler vb.) yönelik kendine yardım terapi programının geliştirilmesi
Travma mağdurlarına hizmet veren ruh sağlığı çalışanlarında ikincil travmatizasyonla baş etme programının geliştirilmesi, uygulanması
Travmaya uğrayan bireylere acil sağlık hizmeti ulaştıran acil tıp hekimleri, 112 çalışanları ve gönüllülerde ikincil travmatizasyonu engellemek adına “psikolojik iyilik halini koruma kendine yardım programı geliştirilmesi
Travmatik yaşam olayına maruz kalma ve psikotik deneyimler arasındaki ilişkinin modellenmesi, psikopatolojiyi yordayan faktörler üzerinden koruyucu/tedavi edici müdahalelerin geliştirilmesi