11 Şubat 2023

Tekrarlayan olumsuz düşünme, kişinin kendisi veya dünya hakkında olumsuz, uzun süreli, dikkatli ve tekrarlayıcı bir tarzda düşünme süreci olarak tanımlanır. En yaygın türleri olarak şunlar sıralanabilir:
Endişe: Gelecekteki potansiyel tehditler, katastrofik imajlar, belirsizlikler ve riskler hakkında tekrarlayan sürekli düşünme
Ruminasyon: Olayları ve durumları aşırı analiz etme, yaşamın olumsuz yönleri ve kendi geçmiş yaşantıları (hata, pişmanlık vb.) üzerine tekrarlayan sürekli düşünme
Kendini Eleştirme: Kendi kendine eleştirel ve olumsuz bir şekilde tekrarlayan düşünme ve içsel konuşma.

Tekrarlayan olumsuz düşünme, başta kaygı ve depresyon olmak üzere birçok ruh sağlığı sorununda rol oynayan kişilerin günlük yaşamlarındaki işlevselliklerini olumsuz etkileyen önemli bir risk faktörüdür. Ayrıca, kronik stresin artmasına, bağışıklık sisteminin zayıflamasına, kalp hastalığı, diyabet ve belirli kanser türleri gibi çeşitli fiziksel sağlık sorunlarının da riskinin artmasına neden olmaktadır. Bu sebeple tekrarlayan olumsuz düşünmeye yönelik müdahaleler, psikolojik-fizyolojik sorunların hem gelişimini önlemede hem de tedavi sürecine katkı sağlama da etkin rol oynamaktadır.
Tekrarlayan düşünme davranışını durdurmak kişiler için çoğunlukla zorlayıcı olabilmektedir. Fakat ruh sağlığı uzmanı eşliğinde kanıta dayalı bir psikoterapi sürecinin, bu konuda oldukça etkili olduğu görülmüştür. Öte yandan birçok kişi, psikoterapi hizmetinden çeşitli kısıtlılıklar (zaman, para, ulaşılabilirlik vb.) sebebiyle yararlanamamaktadır. Buradan yola çıkarak mevcut projenin amacı, tekrarlayan düşünme davranışını azaltmaya yönelik müdahale yöntemleri içeren kendine yardım temelli mobil uygulama geliştirmektir. Bu uygulama; kişilerin psikolojik becerilerini geliştirmeyi, düşüncelerini durdurmaktan ziyade düşünme davranışlarını durdurmayı ve yaşamlarına devam etmelerini sağlamayı hedeflemektedir.

Kendine yardım temelli mobil uygulamalarının sahip olduğu potansiyel avantajlar sayesinde kullanıcıların daha fazla fayda görmesi beklenmektedir. Bu kapsamda geliştirilecek uygulamanın başlıca avantajlarından bazıları şunlardır:

Kolaylık: Kullanıcılara uygulamaya her yerden ve her zaman erişebilme imkanı sunması
Anonimlik: Kullanıcıların kişisel bilgilerini paylaşmadan da hizmet alabilmesi
Maliyet etkinliği: Geleneksel terapi yöntemlerinden daha ucuz olması
Kişiselleştirme: Kullanıcıların kendi ihtiyaçlarına, hedeflerine ve yaşam tarzına göre kişiselleştirebilmesi
Sürekli destek: Kullanıcıların uygulamayı istedikleri süre boyunca kullanabilmesi
Güvenilir ölçüm: Kullanıcılara gün içindeki değişimlerini gerçek zamanlı ve daha doğru ölçme imkanı tanıması